Poniżej treść pisma, skierowanego do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w sprawie uwag OZZPIW do projektu ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw.
Zarząd Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Inspekcji Weterynaryjnej wraz ze wszystkimi jego członkami pragnie odnieść się do projektu ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw – projekt z dnia 17.05.2021 r. nr UC59 z wykazu RCL.
Zmiany sposobu funkcjonowania IW są niezmiernie ważne, dlatego że jest to Służba podstawowa w łańcuchu sprawowania nadzoru nad bezpieczeństwem żywności, a ludzie w niej pracujący, to niezastąpione ogniwa. Zasób kadrowy i organizacyjny Inspekcji Weterynaryjnej powinien być priorytetem Państwa Polskiego. OZZPIW oraz wiele innych osób wielokrotnie zwracało uwagę na przestarzały i w wielu aspektach niewłaściwy sposób funkcjonowania tej służby. Wielokrotnie w przeszłości zapewniano nas o uwzględnieniu naszych uwag i postulatów w planowanych zmianach prawnych. Od ostatniego projektu minęło już ponad półtorej roku, a współpraca MRiRW ze stroną społeczną została z Państwa strony zupełnie zaniechana.
W związku z pismem z dnia 25.05.2021 r., znak sprawy DHZ.ppw.0210.1.2021 OZZPIW zgłasza poniższe uwagi do przedstawionego projektu:
Zgodnie z OSR, załączonym do przedstawionego przez Państwa projektu, proponowane zmiany mają za zadanie dostosować zapisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/625 do prawodawstwa krajowego. Niestety biorąc pod uwagę tabelę wpływu proponowanych zmian na sektor finansów publicznych zawartą w OSR na lata 2022-2032, w której to wydatki związane z wprowadzeniem zmian wynoszą 0 zł. Mamy wrażenie, że nie dostosowali się Państwo do pkt 65 preambuły ww. rozporządzenia, który mówi:
„Państwa członkowskie powinny zapewnić stałą dostępność odpowiednich zasobów finansowych pozwalających na zatrudnienie odpowiedniej liczby pracowników oraz należyte wyposażenie właściwych organów przeprowadzających kontrole urzędowe oraz inne czynności urzędowe. Chociaż to w głównej mierze podmioty są odpowiedzialne za zapewnienie, by prowadzona przez nie działalność była zgodna z prawodawstwem Unii dotyczącym łańcucha rolno-spożywczego, stosowany przez nie w tym celu system własnych kontroli należy uzupełnić specjalnym systemem kontroli urzędowych utrzymywanym przez każde państwo członkowskie w celu zapewnienia skutecznego nadzoru rynku w całym łańcuchu rolno-spożywczym. Taki system jest z natury złożony i wymagający pod względem zasobów, w związku z czym należy mu zapewnić stabilne zasoby do prowadzenia kontroli urzędowych w stopniu pozwalającym na zaspokajanie potrzeb w zakresie egzekwowania przepisów w każdym momencie.”.
Odnosząc się natomiast do zmian w poszczególnych artykułach wnosimy uwagi do:
– Ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej:
Nasze wątpliwości budzą zmiany w artykule art. 5, ust 2 przedstawionego projektu ustawy o IW. W naszej ocenie działają Państwo niezgodnie z wyznaczonymi wcześniej przez siebie celami. Wszystkie kryzysy, z którymi musiała i musi się zmierzyć Inspekcja Weterynaryjna (ASF, ptasia grypa, kryzys na rynku wołowiny itd.) obnażały niedobory kadrowe w IW. – Jest to tak dalece idący problem, że nawet instytucje europejskie zwróciły na niego uwagę. Raport z audytu FVO w 2019 r. zobowiązał nasze władze do podjęcia odpowiednich kroków w tym zakresie. Przez cały okres działalności Naszego Związku słyszeliśmy, że będą Państw dążyć do wzmocnienia kadrowego IW, zapewniając etaty na wszystkich szczeblach naszej służby. Tymczasem plany zawarte w zapisach tego artykułu powodują rozszerzenie katalogu osób, które mają być wyznaczane do urzędowego nadzoru. Co więcej, pozbawiają Państwo pracy wielu lekarzy weterynarii, którzy na dzień dzisiejszy są związani umowami cywilno-prawnymi z Inspekcją Weterynaryjną, na korzyść nieokreślonych w polskim systemie prawnym grup zawodowych. Natomiast w Państwa ocenie skutków regulacji nie wspomniano o tym problemie. W chwili obecnej nie ma jednolitego systemu edukacji oraz weryfikacji umiejętności dla personelu, który miałby pełnić funkcje pomocnicze. Planowany zapis tego artykułu może sprawić, że poszczególne organy w obawie przed niemożnością wykonania pewnych zadań, nie mając jednocześnie żadnych wytycznych, będą interpretowały ten zapis w sposób dowolny, co może spowodować, że urzędowym nadzorem będą zajmować się osoby nieposiadające wystarczającej wiedzy i kwalifikacji.
Pragniemy się również odnieść do planowanych zmian w art. 16. Nowy system wyznaczeń może doprowadzić do pozbawienia wielu lekarzy weterynarii miejsc pracy. Powyższa zmiana w nadzorze jest dla nas tym bardziej niezrozumiała ze względu na fakt mocnego promowania przez resort rolnictwa kolejnych wydziałów medycyny weterynaryjnej. Tak kosztowny dla budżetu państwa kierunek nie powinien kształcić „bezrobotnych”, czy osób zasilających rynek pracy innych państw. Tak daleko idące zmiany powinny być szeroko dyskutowane, a wypracowane rozwiązania odpowiadać na potrzeby wszystkich zainteresowanych stron. OZZPIW odnosząc się do zapisów ust. 2b i 2c oraz 5b i 5c zmienianego art. 16 ustawy o IW pragnie wyrazić swoje oburzenie w jaki sposób została potraktowana grupa zawodowa, czyli lekarze weterynarii przez organ administracji publicznej państwa Polskiego. Chcieliśmy zaznaczyć, że lekarz weterynarii jest zawodem zaufania publicznego, natomiast zapisy wcześniej wymienionych aktów prawnych, w naszym odczuciu, traktują, osoby, które chciałyby podjąć współpracę z IW, jako potencjalnych przestępców.
Podsumowując, objęli Państwo zakresem planowanej zmiany tylko wycinek z działalności Inspekcji Weterynaryjnej, bez wzmocnienia finansowego i kadrowego samej IW, nakładając jednocześnie nowe obowiązki.
Dodatkowym przykładem braku pochylenia się nad problemami IW oraz sytuacją prawną jest fakt niedostosowania przepisów krajowych do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniające i uchylające niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zdrowiu zwierząt”), które weszło w życie 21.04.2021 r. Już obecnie widzimy jakie trudności dla organów IW oraz podmiotów będących pod ich nadzorem, powoduje brak ujednolicenia polskich aktów prawnych z prawem unijnym. Biorąc pod uwagę fakt, że planowana data wejścia w życie Państwa projektu to 01.01.2022 r. a nie jest on dostosowany w żaden sposób do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429, co skazuje na funkcjonowanie naszej instytucji w nie służącym nikomu chaosie prawnym.
Jako przedstawicie pracowników IW, oczekujemy od Państwa reformy nadzoru weterynaryjnego w sposób klarowny i czytelny zarówno dla pracowników IW jak i zwykłych obywateli. Umożliwiający zapewnienie bezpieczeństwa ludziom i zwierzętom oraz konkurencyjności polskiej żywności na rynkach europejskich i światowych.
Mieliśmy nadzieję, że podczas swoich prac pochylą się Państwo nad sytuacją, w jakiej znajduje się IW oraz wezmą pod uwagę swoje wcześniejsze obietnice. Wielokrotnie słyszeliśmy ze strony MRiRW, że nasze potrzeby zostaną zabezpieczone w nowych aktach prawnych. Do tej pory to nie nastąpiło.
Liczymy na to, że powstanie szeroki zespół przygotowujący zmiany, którego będziemy częścią, a który to będzie pracował owocnie i wypracuje właściwe rozwiązania. Oczywistym jest, że każda strona zainteresowana zmianami kieruje się zabezpieczeniem swoich interesów. Należy doprowadzić do takiego kompromisu, aby wszystkie grupy związane z Inspekcją Weterynaryjną mogły go zaakceptować. Będzie się to przekładać nie tylko na jakość pracy naszej Służby, ale przede wszystkim będzie gwarantować bezpieczeństwo zdrowotne Polaków.
